Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że nieprawidłowy sposób oddychania wpływa negatywnie na uzębienie, znacznie zwiększając powstawanie wad zgryzu. Stanowi zagrożenie zwłaszcza u dzieci, ponieważ w młodym wieku ustawienie zębów dopiero się kształtuje. Są więc bardziej podatne na działanie czynników zewnętrznych. Jak sposób oddychania wiąże się z uzębieniem?
Wpływ oddychania przez usta na rozwój wad zgryzu
Oddychanie jest jedną z najważniejszych czynności życiowych każdego człowieka. Zgodnie z fizjologią powinniśmy oddychać nosem (wyjątkiem są treningi fizyczne, gdzie dopuszcza się wdechy nosem i wydechy ustami). W niektórych sytuacjach zdarza się jednak, że podświadomie oddychamy przez usta – ma to miejsce najczęściej u dzieci. Do możliwych przyczyn tej sytuacji zaliczamy m.in.:
- przerost migdałka podniebiennego
- astmę
- nieżyt nosa, zarówno ostry, jak i przewlekły
- za krótkie wędzidełko języka
- skrzywioną przegrodę nosową
Oddychanie przez usta zamiast przez nos zakłóca równowagę mięśniową jamy ustnej. Język zaczyna napierać na tylne powierzchnie zębów, co na dłuższą metę może powodować ich przesuwanie się. To bardzo silny mięsień, którego nadaktywność w jamie ustnej może skutkować rotacją zębów, wychyleniami zębów, dysfunkcjami stawów skroniowo-żuchwowych czy bruksizmem. Wzrasta ryzyko tzw. uśmiechu dziąsłowego, czyli ukazywania co najmniej 3 mm górnego dziąsła podczas szerokiego uśmiechania się.
Wśród najczęściej występujących wad zgryzu związanych z nieprawidłowym oddychaniem znajdują się przede wszystkim: tyłozgryz, zgryz krzyżowy, zgryz otwarty oraz tyłożuchwie.
Pozostałe konsekwencje oddychania przez usta
Oddychanie przez usta wpływa jednak negatywnie nie tylko na samo uzębienie, ale i na ogólne zdrowie całej jamy ustnej. Powoduje wysuszanie błon śluzowych, co z kolei zwiększa ryzyko próchnicy, nieświeżego oddechu czy stanów zapalnych. Dzieje się tak, ponieważ nadmierna suchość w jamie ustnej sprzyja rozwojowi patogennych bakterii. Zmniejszenie wydzielania śliny jest niebezpiecznym zjawiskiem, jako że jedną z jej głównych funkcji jest ochrona tkanek znajdujących się w jamie ustnej.
Nieprawidłowe oddychanie w wieku dziecięcym może doprowadzić do seplenienia, opóźnionej mowy czy wielu innych wad związanych z prawidłową wymową. Zazwyczaj takie dzieci mają trudności w wymawianiu litery “s”. Ponadto zmianie ulegają rysy twarzy. Osoba przewlekle oddychająca przez usta przybiera wyraz twarzy określany w literaturze jako “mało inteligentny” – dolna warga opada, twarz się wydłuża, kości policzkowe stają się mniej wypukłe, a powieki wykazują tendencję do opadania. Z kolei u osób dorosłych wiąże się oddychanie przez usta ze zwiększonym ryzykiem bólów głowy, szumów usznych czy infekcji dróg oddechowych.
